Σάββατο 12 Φεβρουαρίου 2011

Μικρά οπωροφόρα, καρποί με ιδιαίτερη γεύση και άρωμα


Πολλές ευρωπαϊκές και άλλες χώρες, τελευταία, δίδουν ιδιαίτερη σημασία σε καρπούς διαφόρων θάμνων, όπως βατόμουρα, φραγκοστάφυλα κλπ που είναι πλούσιοι σε βιταμίνες, πολύτιμα ιχνοστοιχεία, χαρακτηρίζονται από ιδιάζουσα γεύση και άρωμα και καταβάλουν προσπάθειες για συστηματική καλλιέργειά τους.
Από πολύ παλιά κάτοικοι της υπαίθρου, ιδιαίτερα ορεινών και ημιορεινών περιοχών συνέλεγαν μικρούς εδώδιμους καρπούς από διάφορους αυτοφυείς θάμνους σε όλη σχεδόν την Ευρώπη και στη χώρα μας. Στις πολύ βόρειες χώρες, όπου τα κλασικά οπωροφόρα δένδρα, μηλοειδή και πυρηνόκαρπα δεν ευδοκιμούν λόγω κλίματος αναπτύχθηκε η καλλιέργεια ορισμένων από αυτούς τους θάμνους που ονομάστηκαν από το μέγεθός τους μικροί καρποί (small fruits) και μούρα (berries).
Την τελευταία δεκαετία η επιστήμη της διαιτητικής και οι σχετικές αναλύσεις έδειξαν ότι οι καρποί αυτοί είναι εξαιρετικά πλούσιοι σε βιταμίνες και πολύτιμα ιχνοστοιχεία, αλλά και άλλες ουσίες, ένζυμα κλπ με ιδιαίτερη ενεργή δράση στον ανθρώπινο οργανισμό. Έτσι η Ε.Ε. και πολλές άλλες ευρωπαϊκές χώρες, άρχισαν να δίνουν ιδιαίτερη σημασία στους καρπούς αυτούς, που χαρακτηρίζονται από ιδιάζουσα γεύση και άρωμα και καταβάλουν προσπάθειες για τη συστηματική καλλιέργειά τους, τη διάθεση στην αγορά και την μεταποίηση σε ιδιαίτερα προϊόντα. Οι καρποί αυτοί τρώγονται αυτούσιοι, χρησιμοποιούνται στη ζαχαροπλαστική και την ποτοποιϊα, αλλά και ως βάση για σκευάσματα συμπληρωμάτων διατροφής για αθλητές, ενίσχυση ασθενών οργανισμών, απόκτηση και διατήρηση ευεξίας κλπ. Στη χώρα μας τα είδη αυτά μπορούν να καλλιεργηθούν σε ημιορεινές και ορεινές περιοχές, που άλλες καλλιέργειες δεν ευδοκιμούν και να συμβάλουν στην αξιοποίηση αυτών και στην αύξηση του εισοδήματος των κατοίκων των περιοχών αυτών.

Προωθούμενα είδη

Ο κατάλογος των θάμνων που παράγουν τους λεγόμενους μικρούς καρπούς είναι αρκετά μακρύς. Ορισμένοι από αυτούς, όπως τα σμέουρα, βατόμουρα, μύρτιλα, φραγκοστάφυλα και κράνα συγκαταλέγονται στα προωθούμενα δενδροκηπευτικά είδη και ποικιλίες από το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης. Προ εικοσαεκαετίας, εκδηλώθηκε ενδιαφέρον από τη γερμανική αγορά για την καλλιέργεια στη χώρα μας σμέουρων, για την κάλυψη εσωτερικών αναγκών αυτής. Οι διαγραφόμενες προοπτικές ήταν πολύ ενδιαφέρουσες και άρχισαν να φυτεύονται, από παραγωγούς, μεμονωμένες φυτείες στους Νομούς Πιερίας, Ημαθίας, Πέλλας, Γρεβενών, Κοζάνης, Χαλκιδικής, Καβάλας, Έβρου, Τρικάλων, Καρδίτσας, Κορινθίας και Αργολίδος. Με το άνοιγμα των αγορών των Ανατολικών χωρών, εμφανίστηκε μεγάλος ανταγωνισμός στη γερμανική αγορά, μειώθηκαν οι τιμές διάθεσης και η καλλιέργεια αυτών κατέστη ασύμφορη. Παρά του ότι οι προοπτικές εξαγωγών αυτών των προϊόντων είναι περιορισμένες, μπορεί η καλλιέργεια αυτών των ειδών, να καταλάβει μια θέση στην ελληνική δενδροκομία, για την κάλυψη των αναγκών της εσωτερικής αγοράς και τη δυνατότητα μελλοντικών εξαγωγών. Τα σμέουρα είναι γνωστά διεθνώς ως φραμπουάζ και τα βατόμουρα ως μπλάκμπερυ ενώ τα φραγκοστάφυλα είναι γνωστά και ως Ρηβήσια που περιλαμβάνουν πολλές καλλιεργούμενες παραλλαγές. Στα παραπάνω προωθούμενα είδη προστέθηκε τελευταία και η κράνα ή κρανιά, αυτοφυής θάμνος σε βουνά της χώρας μας.

Κόκκινες, κίτρινες και μαύρες

Οι πιο γνωστές καλλιεργούμενες ποικιλίες σμέουρων στον κόσμο, κατά κατηγορία είναι: *Από τις μονόφορες - κόκκινες οι: Willamette, Meeker, Skeena, Chilcotin και Malling Promise.
*Από τις δίφορες - κόκκινες οι: Heritage, Glen Clova, Malling Leo, Malling Autumn Bliss και Zeva Everbearing.
*Από τις κίτρινες οι: Amber, Kiwi Gold και Fallgold. *Από τις μαύρες οι: Black Hawk, Bristol, Cumberland, Early Cumberland, New Morrison και New Logan.
Οι πιο γνωστές καλλιεργούμενες ποικιλίες των διαφόρων ειδών βατόμουρων στον κόσμο, κατά κατηγορία είναι:
*Από τα ορθόκλαδα Βατόμουρα οι: Cherokee, Eldorado, Jumbo, Choctaw και Comanche. *Από τα ημιορθόκλαδα Βατόμουρα οι: Black Satin, Mayers, Lucretia, Chester Thornless, Dirksen (Thornless), Hull Thornless, Smoothstem και Thornfree.
Καταλληλότερες περιοχές καλλιέργειας σμέουρων στη χώρα μας, θεωρούνται οι ορεινές και οι ημιορεινές, ενώ βατόμουρων, οι πεδινές και οι ημιορεινές.

Για μαρμελάδες, χυμούς, αρώματα

Οι πιο γνωστές καλλιεργούμενες ποικιλίες των διαφόρων ειδών Φραγκοστάφυλων στον κόσμο, κατά κατηγορία είναι:
*Από τα κόκκινα Φραγκοστάφυλα είναι οι πρωίμου ωρίμανσης Jonkeer Van Tets, Junifer και Perfection, οι μέσης εποχής ωρίμανσης Red Lake, Stanza και Rolan και οι οψίμου ωρίμανσης Rotet, Rode Rebel, Rondom και Rovada.
*Από τα λευκά Φραγκοστάφυλα οι: Versailles Blanche (White Versallies), Werdavia, Zitavia, Meridian, Victoria και White Imperial.
*Από τα μαύρα Φραγκοστάφυλα οι: Baldwin, Noire du Bourgogne, Tenah, Tsema, Ben Lemond, Ben More και Fertodi.
O μεγαλύτερος όγκος της παραγωγής φραγκοστάφυλων οδηγείται στη βιομηχανία και μεταποιείται σε πάρα πολλά και ακριβά προϊόντα, όπως χυμούς, σιρόπια, γλυκά, παγωτά, μαρμελάδες, βελτιωτικά γεύσης, αρώματα κ.λ.π., ενώ ένα μεγάλο μέρος της παραγωγής καταψύχεται και χρησιμοποιείται για τους ίδιους σκοπούς. Καταλληλότερες περιοχές καλλιέργειας φραγκοστάφυλων στη χώρα μας, θεωρούνται οι ορεινές και οι ημιορεινές.